همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: اتفاقی که در دانشگاه علوم تحقیقات رخ داد، واکنش‌های زیادی بین رسانه‌های داخلی و خارجی، کاربران شبکه‌های اجتماعی و سایر افراد به دنبال داشته است. ویدئویی که از این اتفاق رسانه‌ای شده، نشان میدهد که یک دختر دانشجو در محیط دانشگاه، لباس‌های خود را درآورده و در فضای دانشگاه راه می‌رود و گاهی روی سکو می‌نشیند و کسی از ماموران حراست یا دوستانش به او نزدیک نمی‌شوند تا او را مجاب کنند که لباس‌های خود را بپوشد.
رسانه‌های متعددی از دیروز مشغول تحلیل رفتار این دانشجوی جوان هستند که گفته میشود ۳۰ ساله است، از همسر خود طلاق گرفته و ۲ فرزند دارد. خیلی از آنها انگ‌های متعددی به او زده‌اند، بعضی‌ها این رفتار نامتعارف را ناشی از وجود اختلالی روانی در او عنوان کرده‌اند و تاکید کرده‌اند که باید در آسایشگاه روانی بستری شود.
همشهری‌آنلاین در گفتگو با یک آسیب‌شناس اجتماعی و نیز یک رفتارشناس اجتماعی، این رفتار را تحلیل کرده و از آنها پرسیده که آیا بروز چنین رفتاری می‌تواند ناشی از یک آسیب یا اختلال روانی در فرد باشد یا تنها نشانه اعتراض به وضع موجود است؟ آیا این رفتار هیجانی بوده و می‌تواند از هر فردی سر بزند؟ آیا مشکلات جامعه در بروز چنین رفتاری موثرند؟ در مواجهه با چنین رفتار نامتعارفی، چه واکنشی باید نشان داد؟
چنین رفتارهایی باید کالبدشکافی شود
دکتر مجید ابهری، آسیب‌شـناس و رفـتـارشـناس اجـتماعـی در این زمینه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: گاهی ناکامی‌ها و شکست‌های فردی، فرد را مستعد بروز پرخاشگری و انجام رفتارهای نامتعارف میکند.
به گفته این رفتارشناس اجتماعی، بروز رفتارهایی مثل پرخاشگری، خشم و طغیان رفتاری به دو گروه از عوامل مربوط است؛ عوامل بیرونی و عوامل درونی. عوامل بیرونی عبارتند از دلایل رفتاری و محیطی و مشکلات اجتماعی و فردی مثل مشکلات اقتصادی، گرفتاری‌های شغلی و مشکلات خانوادگی که باعث میشوند فرد مستعد پرخاشگری یا بروز خشم و هیجانات رفتاری شود. عوامل درونی هم شامل ناکامی‌ها و شکست‌های فردی است که فرد را مستعد بروز پرخاشگری و انجام رفتارهای نامتعارف میکند.
ابهری می‌گوید: در مورد دانشجوی علوم تحقیقات، رسانه‌ها نباید تسلیم هیجانات خبری و فضاسازی اجتماعی شوند. باید حقایق روشن شود و به همان شکل به اطلاع جامعه به خصوص جوانان برسد. این خانم ظاهرا از همسر خود جدا شده و دارای ۲ فرزند است. همین موضوع می‌تواند باعث احساس ناکامی و شکست شود و فرد را آماده بروز رفتارهای هیجانی کند. البته ظاهرا این فرد مستعد بروز خشم بوده و با اندک برخورد هیجانی، چنین رفتاری از خود نشان داده است.
این پژوهشگر ادامه میدهد: عده‌ای می‌گویند ماموران حراست، لباس‌های این خانم را پاره کرده‌اند. من در طول این سال‌ها چنین چیزی نشنیده‌ام اما اگر چنین اتفاقی هم رخ داده باشد، نباید این مجوز را به ما بدهد که در ملأ عام عریان شویم. زنان در مورد بدن خود و نمایان شدنِ حتی بخشی از آن حساسیت زیادی دارند.
به اعتقاد این آسیب‌شناس اجتماعی، چنین رفتارهایی لازم است توسط رفتارشناسان و جامعه‌شناسان کالبدشکافی شود و مورد تحلیل قرار گیرد.
ابهری می‌گوید: بعضی از رفتارها می‌توانند منشأ طغیان اجتماعی شوند. پس باید بدون محابا واقعیت‌های موجود از طریق رسانه‌ها به اطلاع مردم برسد و اجازه ندهند که شایعات، افکار جامعه را مسموم کند.
او تاکید میکند: اگر چنین برخوردی واقعا از سوی ماموران صورت گرفته، باید بدون هیچ گونه چشم‌پوشی و مماشاتی با آنها برخورد شود تا از تکرار آن جلوگیری شود. ماموری که مسئولیت توصیه زبانی را بر عهده دارد، حق ندارد با دانشجو و دیگر افراد برخورد فیزیکی کند. چون تاثیر نامطلوبی روی ناظرین می‌گذارد. اگر هم چنین برخوردی صورت نگرفته، باید به وضوح به مردم توضیح داده شود تا رسانه‌های معاند و بیگانه نتوانند برای خود خوراک تبلیغاتی درست کرده و افکار جوانان ما را مسموم کنند و آنها را نسبت به دستگاه‌های آموزشی به خصوص دانشگاه بدبین کنند.
بیشتر بخوانید؛
باید ببینیم چرا به اینجا رسید
دکتر امیرمحمود حریرچی، جامعه‌شناس، آسیب‌شناس اجتماعی و استاد دانشگاه در این رابطه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: من فعلا کاری با این نمونه‌ی بخصوص ندارم. ولی باید بپذیریم که اختلال روانی در جامعه ما خیلی فراگیر شده است. طبق اعلام وزارت بهداشت، یک‌سوم جمعیت بزرگسال کشور به نوعی دچار اختلالات روانی هستند که مهم‌ترین آنها به ترتیب افسردگی، اضطراب و بروز خشونت هستند. پس زمینه اختلالات روانی در جامعه ما وجود دارد، اما موضوع مهم، نوع مواجهه ما دربرابر این افراد است. مواجهه ما اگر چگونه باشد، باعث بروز این اختلالات میشود؟
این آسیب‌شناس اجتماعی می‌گوید: گاهی شیوه مواجهه با مساله به گونه‌ای پیش می‌رود که فرد فکر میکند که خب قرار است چه چیزی را از دست دهد؟ ما باید این را لحاظ کنیم که جوانان ما تحت فشار چه مشکلاتی هستند. در حالی که به جای تحلیل، کلی انگ به این گونه افراد و رفتارهایشان می‌زنیم. باید ببینیم درد جوانان چیست؟ من اسم رفتار این دانشجو را "جنون آنی" می‌گذارم، اما باید بدانیم که واکنش نسبت به مسائل، در افراد مختلف متفاوت است. بعضی‌ها به مصرف مواد مخدر رو می‌آورند، بعضی‌ها قمه می‌کشند، خیلی‌ها بر سر همدیگر داد می‌زنند؛ موضوعی که در جامعه خیلی زیاد هم شده است، بعضی‌ها دست به خودکشی می‌زنند و بعضی‌ها هم سرقت مسلحانه میکنند. مشکلات موجود در جامعه در هر فردی، خود را به یک شکل نشان میدهد. ما مجبوریم و موظفیم که این رفتارها را تحلیل کنیم و ببینیم چرا به اینجا رسیده است؟
این استاد دانشگاه می‌گوید: مرکز پژوهش‌های مجلس، هر سال گزارش‌های بسیار خوبی همراه با آمار درباره وضعیت جامعه به خصوص نسل جوان تهیه میکند ولی متاسفانه این گزارش‌ها خروجی ندارد. درحالی‌که مسئولان محترم باید این پژوهش‌ها را جدی بگیرند و دنبال راه چاره باشند. ما باید ببینیم چه چیزی به مردم دادیم که چیز بزرگ‌تری را از آنان طلب می‌کنیم؟ دوباره تاکید میکنم که نوع مواجهه با افراد به خصوص جوانان مهم است. آن هم در جامعه‌ای که اختلالات روانی در آن رو به افزایش است و باید مراقب بود.
نظر شما